O le faʻailoaina o le tupuolaola o fesoʻotaʻiga i le va o gaioiga faʻasolitulafono a le lalolagi, e aofia ai le faʻatau atu o fualaʻau faʻasaina ma le faʻatupeina o tupe, ma faiga faʻaterorisi, o se ofisa maualuga o Malo Aufaatasi i aso nei na talosagaina le faamalosia o taumafaiga e foia nei taufaamataʻu.
O Yury Fedotov, o le Faʻatonu Sili o le UN Office on Drugs and Crime (UNODC), na ia taʻu atu i le au auai i se sauniga faatupu faalavelave i Vienna, o tupe faasili mai soligatulafono ua tele ina faaaoga e faatupe ai faiga faatupu faalavelave.
"I aso nei, o le maketi soligatulafono spans le paneta, ma i le tele o taimi solitulafono polofiti lagolagoina vaega faatupu faalavelave. O le lalolagi ua avea ma pelu faʻalua itu. O tuaoi tuaoi, maketi matala, ma le faateleina o le faigofie o femalagaaiga ma fesootaiga ua manuia uma ai le au faatupu faalavelave ma tagata solitulafono, ”o lana tala lea i le fonotaga e lua aso na faatautaia e le UNODC.
"Faʻafetai i le alualu i luma o tekonolosi, fesoʻotaʻiga, tupe ma felauaʻiga, leai ni fesoʻotaʻiga o tagata faatupu faalavelave ma faʻatulagaina vaega faʻasolitulafono o loʻo faʻatautaia faavaomalo e faigofie lava ona fesoʻotaʻi ma le tasi. E ala i le tuʻufaʻatasia o a latou alagaʻoa ma tomai, latou te mafai ai ona faʻateleina le latou gafatia e faʻaleagaina ai. "
E tusa ai ma le UNODC, faʻatau atu fualaʻau faʻasaina, soli tulafono faʻasolitulafono, o le faʻagaioiga o fana faʻasaina ma le gaoi tupe ua avea ma vaega taua o le terorisi.
Mo se faʻataʻitaʻiga, o le gaosiga o le opium i Afghanistan o loʻo maua ai se fesoasoani taua mo taumafaiga a le Taliban, ae o gaioiga a le Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC) o loʻo lagolagoina e le galueaina ma le faʻatau atu o cocaine ma le ave faʻamalosi o tagata mo le tau.
O le lauga faasolo, na tuufaatasia ai le sili atu ma le 250 sui mai le lata i le 90 atunuu, na oʻo mai i le sefulu tausaga talu ona taliaina le Vienna Plan of Action faasaga i faiga faatupu faalavelave ia Setema 2001, lea sa taʻimua i le polokalame fesoasoani a le UNODC mo le tetee atu i faiga faatupu faalavelave.
O le faʻatasiga o loʻo vaʻavaʻai foʻi i le tulaga faigata o tagata na aʻafia i faiga faʻaterorisi, ma na saunoa i ai Carie Lemack, o le faatonu ma o ia foi na faavaeina se faalapotopotoga tumaoti e le o ni malo (NGO) ua lauiloa o le Global Survivors Network.
"O tagata na afaina i faiga faatupu faalavelave e masani ona vaaia na o ni fuainumera - numera e leiloloa e fai ma faʻamaumauga. Matou te mananaʻo e fesoasoani i le tuʻuina atu o igoa leai se igoa ma faʻatino a latou leo i ma galulue faʻasaga i le oti, faʻasese feʻau o loʻo salalau solo i le lalolagi atoa.
"I le faigata o le tau faʻamataʻu, o tagata moni o loʻo tautatala faasaga i lenei solitulafono o se meafaigaluega sili ona malosi e faʻaosofia ai tagata e mafaufau faʻalua e uiga i le aʻafia i faiga faʻaterorisi," o lana tala lea.
O le tala a Ms. Lemack ma le Global Survivors Network na lipotia talu ai nei i le pepa na filifilia e le Oscar i le 2011 “Killing in the Name”, o loʻo faamatala ai le tala a le soʻotaga a le Network, Ashraf Al-Khaled, na toʻilalo ai sui o lona aiga e toʻa 27. se osofaʻiga faatupu faalavelave i lana faaipoipoga.
I le taimi o le lauga faasolo, UNODC o le a taua ai foi lana polokalame fou e tetee atu ai i faiga faatupu faalavelave, lea e fesoʻotaʻi ai tagata faʻataʻitaʻi i le lalolagi atoa ma unaʻia le tufatufaina o faʻamatalaga ma sili ona lelei faʻataʻitaʻiga ma faʻalauteleina le galulue faʻatasi.