O le aufaigaluega a Samoa e vave mafaufau na fesoasoani i le faasaoina o soifua o le toatele o turisi ina ua afaina le sunami, o le saunoaga lea a le Palemia o Niu Sila John Key.
E le itiiti ifo ma le 176 tagata – e aofia ai i latou e toafitu Niu Sila ma le toalima Ausetalia – na maliliu ina ua taia e le galu tele le talafatai i saute o Samoa i le vaiaso talu ai.
Na ta’ua e Key, lea na asia nofoaga na fa’aleagaina i le Aso To’ona’i, o le mafui’e na mafua ai le galulolo na luluina ai le nofoaga o Sinalei mo le tusa ma le tolu minute.
“E leai ni a latou fautuaga e uiga i se sunami ae na latou matauina le tafe mai o galu ma le vai,” o lana tala lea i se fonotaga a le au tusitala.
“Na vave ona latou tuliesea tagata mai o latou fale (fale) i le tulaga na latou tuʻituʻi ai ma talepe i lalo faitotoʻa o nisi o i latou.
“Na latou tosoina na tagata i luga o le mauga ma i totonu o ni nai minute na tafiesea ai le nofoaga.
“Ana latou le faia vave se mea ou te manatu o le a tele isi tagata Niu Sila ua maliliu.”
I lena taimi e 38 tagata i lea nofoaga, o le toatele lava o tagata Niu Sila.
O le numera aloaia o tagata maliliu i Samoa ma Tonga e 135, ma e 310 na maliliu, o le tala lea a Key.
O le aofa'i o tagata Niu Sila na fa'amaonia ua maliliu na o'o atu i le to'afitu, ma e to'atasi le tamaititi ua misi, ua fa'apea ua maliu, o lana tala lea.
O Niu Sila nei ua 160 fitafita ma foma'i i Samoa.
Na o ese foʻi fomaʻi faʻamaʻi faʻamaʻi i le taeao o le Aso Gafua ma o loʻo agaʻi atu foʻi faufautua faʻavauvau.
Fai mai Key, e le o toe mamao se taimi e talanoaina ai e le kapeneta a Niu Sila le tele o fesoasoani tau tupe i le lumanai mo Samoa ma Tonga.
“E i ai le matou paketi fesoasoani e tusa ma le $NZ500 miliona ($415 miliona) … e tele le gafatia i totonu o lena mea mo fesoasoani faʻafuaseʻi e tasi ma o iina e sau ai.
“E tele lo matou talitonuga i le auala o lo’o taulima ai e tagata Samoa ma Toga ia tulaga.
"E i ai lo matou talitonuga moni afai matou te tuʻuina atu tupe a Niu Sila i totonu o le faiga, o le a mafai ona latou mautinoa o loʻo pulea lelei."
